Parasomniler uykuya dalma, uykuda olma veya uyanma sırasında ortaya çıkan istenmeyen ve rahatsız edici olayları ifade eder. Ayrıca konfüzyonel uyanma uyurgezerlik, kâbus bozukluğu REM uykusu davranış bozukluğuyla uyku paralizisi (karabasan) gibi diğer parasomniler de grubun örnekleridir.
Uyku terörü genellikle çocukluk çağında, özellikle 5-7 yaşları arasında daha sık görülmektedir. Yapılan araştırmalar çocuklarda uyku terörünün görülme sıklığının %3 ila %6 arasında olduğunu ortaya koymaktadır. Erişkinlerde ise oran çok daha düşük olup %1'in altında olduğu bildirilmiştir. Çocuklarda bu tür bozuklukların sıklığının yüksek olması genellikle gelişimsel süreçlerle ilişkilendirilir.
Uyku Terörü Nedir ve Neden Oluşur?
Gece terörü, uyku ile uyanıklık arasındaki gri bölgede yaşanan rahatsızlıktır. Bu durum kişinin tam anlamıyla uykuda ya da uyanık olmaktan ziyade kısmi uyanıklık hali deneyimlemesi ile karakterizedir. Uyuma sırasında kişi korku, endişeyle panik duyguları yaşar. Ancak durumun kesin nedenleri hakkında net bilgiler bulunmamaktadır. Ancak çeşitli faktörlerin yol açabileceği düşünülmektedir.
Stres uyku terörünün en yaygın tetikleyicilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Günlük yaşamın getirdiği yoğun stresle kaygılar, uyuma düzenini bozarak rahatsızlıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Fiziksel yorgunluk da benzer şekilde uyku düzenini etkileyerek uyuma problemine yol açabilir. Özellikle aşırı yorgunlukla uzun süreli fiziksel aktiviteler uyku kalitesini bozarak gece terörünün yaşanmasına zemin hazırlar.
Çocuklarda Uyku Terörü: Belirtiler ve Tetikleyiciler
Çocuklarda gecenin erken saatlerinde ortaya çıkarak birkaç dakika sürebilen, ancak bazen 15 dakikaya kadar uzayabilen durumdur. Ayrıca atak sırasında çocuklar aşırı panik içinde çığlık atabilir, bağırabilir yatakta savrulabilir ve hatta yataktan fırlayabilir. İlginç şekilde çocuklar gözleri açık olmasına rağmen tam anlamıyla uyanık değildirler ve çevrelerinden kopmuş gibi görünebilirler.
Yorgunluk gece terörünün en yaygın tetikleyicilerinden biridir. Çocuklar, yeterince dinlenmediklerinde ve uyuma düzenleri bozulduğunda ataklarla karşılaşabilirler. Ateş çocuklarda uyku terörüne neden olabilen diğer etkendir.